بسمه تعالی

دانشگاه شاهد

                                                               دانشکده کشاورزی                                             

 

عنوان مقاله

 

کشاورزی ارگانیک

  

 

 

استاد راهنما :دکتر مجید امینی

 

گردآورنده : مهندس مینا عبدالهی

 

(دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت )

 

 

پاییز 90

 

 

 

 

 

 

چکیده

باتوجه به افزایش روز افزون علم پزشکی واهمیت سلامتی ؛ اولین چیزی که مورد توجه قرار م یگیرد مواد غذایی و تغذیه سالم است و باتوجه به اینکه که رژیم های گیاه خواری در دنیا از اهمیت ویژه ای برخوردار است ; جایگاه خاصی را در جهان برای خودگزیده اند و همچنین به اهمیت کشاورزی افزوده می شود و با توجه به اینکه در سال هزاران نفر در جهان بر اثر آلودگی و ناشی از سموم و آفت کش ها در محصولات کشاورزی جان خود را از دست م یدهند . از این رو کشاورزی ارگانیک در سال های اخیر توجه بسیاری از کارشناسان ، پزشکان ، کشاورزان و حتی افراد جامعه را به خود جلب کرده است و کشاورزی در این دوره در مسیر ارگانیزه شدن قرار گرفته است . به طوری که کشاورزی ارگانیک موضوع بحث کارشناسان و شیوه ای جدید برای کشاورزان شده است . سازمان های بین المللی مربوط به کشاورزی بر این امر تاکید کرده و در اولویت دستور کارهای آن نیز قرار دارد.

از این رو می توان به اهمیت این نوع کشاورزی پی برد . در کشاورزی ارگانیک هدف تولید یک محصول سالم و سرشار از مواد غذایی سالم به طوری که در آن استفاده از سموم و کودهای شیمیایی در آنها به حداقل برسد و به جای به کارگیری از آفت کش و سموم دفع علف  از روش های بیولوژیک استفاده شود .

 

 

 

مقدمه

استفاده بیش از اندازه از کودهای شیمیایی و بکار گیری بی رویه آفت کش های شیمیایی باعث آلودگی آب، هوا و خاک می شود. طی این فرآیند آفت های موجود نسبت به سموم شیمیایی مقاوم شده و آفت های جدیدی نیز ظاهر می شوند. سلامتی خاک نیز در این روند تحت تاثیر قرار می گیرند و مقدار قابل جذب بعضی از ریزمغذی ها مانند روی، مسن و آهن منگنزو... پس از مدتی در خاک کاهش می یابد . در اثر این عوامل تولید کشاورزان هر ساله کمتر می شود . چگونه ممکن است که ما بتوانیم بدون آلوده نمودن آب، خاک و هوا همیشه عملکرد زیادی از محصولات کشاورزی به دست می آوریم ؟ پاسخ این سوال احتمالاً در کشاورزی ارگانیک نهفته است .

سموم شیمیایی برای سلامتی انسان خطرناک می باشند هر ساله 22000 نفر در کشورهای در حال توسعه در اثر مسمومیت به وسیله آفت کش ها جان خود را از دست می دهند.

 

 

کشاورزی ارگانیک چیست؟

کشاورزی ارگانیک یک سیستم تولید است که با استفاده از اطلاعات سنتی وعلمی قصدبر کاهش استفاده از سموم ومواد شیمیایی درتولید محصولات،خودکفا نمودن زمین از نظر ازت ازطریق بقولات،تثبیت بیولوژیکی، حاصلخیزی خاک در دراز مدت ، کنترل علف های هرز و بیماریها بااستفاده از روشهایی چون تناوب زراعی و تنوع واریته های مقاوم دارد. دراین نوع کشاورزی که بر پایه مدیریت اکوسیستم استوار هست و به نهاده های خارج از مزرعه وابسته نیست،از نهاده های سنتز شده ،داروهای دامپزشکی ، گیاهان اصلاح شده ژنتیکی ونژادی ، مواد نگهدارنده، مواد افزودنی وتابش اشعه ها استفاده نمی شود .

کشاورزی ارگانیک مدیریت تولید مناسب است که باعث تقویت و توسعه سلامت اکوسیستم های زیستی ، چرخه های زیستی و فعالیت بیولوژیکی خاک می شود . این نظریه تاکید دارد که از نهاده های داخل مزرعه استفاده گردد و از نهاده های بیرونی استفاده ای نشود. و برای این منظور احتیاج به سیستم های تطابق پذیری در هر منطقه داریم. این کار باعث استفاده از روشهای کشاورزی زیستی و مکانیکی و بدون استفاده از نهاده های خارجی سنتز شده صورت می گیرد.

با اینکه کشاورزی زیستی به سیستمی اطلاق می‌شود که از واریته‌های اصلاح نژادشده ژنتیکی و کودها و سموم شیمیایی استفاده نمی‌کند. لیکن این تعریف جامعی برای کشاورزی زیستی نیست. کشاورزی ارگانیک یک سیستم مدیریتی جامعی است که کمیت و کیفیت محصولات از تولید تا فرآوری و انتقال به مصرف کننده، سلامت خاک، گیاه، حیوان، انسان، میکروارگانیسم‌ها و محیط سیاره زمین بعنوان یک موجود زندة واحد، اصول اکولوژوکی و محیط زیست، اصول عدالت و روابط اجتماعی و احترام به مخلوقات و اصول پایداری زیستی در آن مد نظر است.
تعریف فوق توسط فدراسیون بین‌المللی جنبش کشاورزی ارگانیک ارائه شده است(IFOAM) .

تاریخچه کشاورزی ارگانیگ:

کشاورزی ارگانیک سابقه بسیار طولانی در تاریخ کشاورزی داردو قدیمی ترین فرم کشاورزی بر روی کره زمین است که شالوده عمل کشاورزان تا بعد از جنگ جهانی دوم بود. جنگ با خودش تکنولوژیهایی را اورد که برای تولید کشاورزی مفید بود.برای مثال از نیترات آمونیوم که مورد استفاده دفاعی درجنگ دوم جهانی بود،کود شیمیایی نیترات آمونیوم استنتاج شدوگاز عصب ارگانو فسفات منجر به پیشرفت حشره کشهای قوی گردید.این تکنیک های پیشرفته از جنگ جهانی دوم منجر به مزایای اقتصادی شده و به همان نسبت هم زیانهای اجتماعی ومحیطی گردیده است. ابعاد علمی کشاورزی ارگانیک تاچند دهه قبل مورد توجه قرار نگرفته بود. پیدایش وتوسعه کشاورزی ارگانیک 80 سال گذشته را در سه دوره زمانی زیر میتوان خلاصه کرد:

از سالهای 1970تا1924 دوره مواجه باکمبود مالی نام گرفت.

ازسالهای 1980 تا1970 با افزایش رشد آگاهی نسبت به مسائل زیست محیطی طرحهای ارگانیک نمادینی به اجرا درآمد.

از سال 1980 کشاورزی ارگانیک مورد پذیرش قرار گرفت واستانداردهای علمی وبین المللی تعیین شد وکشورهای سوئد،دانمارک و آلمان طرحهایی را برای تشویق کشاورزان جهت تبدیل روشهای رایج به شیوه های ارگانیک به اجرا درآوردند. همانطور که در آمار جهانی ملاحظه می گردد از سال 1985 میلادی که اولین برآورد از مزارع ارگانیک و سطح زیرکشت آن در دنیا صورت گرفت تاکنون تعداد زیرکشت مزارع ارگانیک در دنیا سیری صعودی داشته و این نشان‌دهندة تقاضای روزافزون برای محصولات زیستی در جهان است. در بین کشورهایی که اقدام به کشت ارگانیک نموده‌اند استرالیا و کلاً قارة اقیانوسیه بیشترین میزان و کشورهای آفریقایی دارای کمترین میزان سطح زیر کشت برای محصولات ارگانیک می‌باشند این مطالعات توسط شرکت SOEL که مرکز آن در کشور آلمان بوده و تحقیقات و فعالیتهای خود را در زمینة کشاورزی ارگانیک و آموزش و سلامت انجام می‌دهد صورت گرفته است.

در کشورهای آسیایی چین بیشترین میزان سطح زیرکشت محصولات ارگانیک بوده و کشورهایی مانند ایران تاکنون فعالیت ثبت شده‌ای در این زمینه در سطح دنیا نداشته‌اند

 چرا کشاورزی ارگانیک؟

 

تحولات عظیم در عملیات کشاورزی منجر به از بین رفتن زیستگاه های طبیعی وگونه های زیادی از موجودات شده است. با توجه به اینکه در چند ساله اخیر عوامل متعددی از جمله تخریب ساختمان خاک وفرسایش آن،آلودگی های محیط زیست، خطر مسمومیت مواد غذایی، پرمصرف بودن سیستم فعلی از نظر انرژی و اقتصادی،سمیت بقایای سموم و آفت کشها در مواد غذایی و آلودگی آب های زیر زمینی به نیترات،از بین رفتن حیات وحش وحشرات مفید در اثر مصرف سموم وععدم اطمینان از قابلیت دسترسی کافی به منابع انرژی ونهاده های شیمیایی مثل سنگ فسفاته باعث شده تا تجدید نظر اساسی در خط مشی کشاورزی در بریتانیا و کشورهای دیگر اروپایی ضرورت یابد.لذا هدف قدیمی در رابطه باتولید هر چه بیشتر،سبب شده تا توجه گسترده نسبت به مسائل زیست محیطی همچنین اعمال مدیریت دقیقتر در امر منابع محدود طبیعی ضرورت اساسی پیدا نماید.

اسامی مختلف کشاورزی بیولوژیک:

در سراسر دنیا حدودا 16 نام متفاوت از آنچه که کشاورزی ارگانیک می نامیم وجود دارد برخی از شناخته شده ترین نام ها کشاورزی بیولوژیک،کشاورزی تجدید شونده وکشاورزی پایدار می باشد.

اصول همگانی کشاورزی ارگانیک:

ï     تولید غذا با کیفیت بالا ودر حد کافی.

ï     همگامی با طبیعت به جای سلطه گری وچیرگی بر آن.

ï     تقویت چرخه های بیولوژیکی در سیستمهای زراعی،شامل تقویت میکروارگانیسم ها فون وفلور خاک وافزایش تنوع گیاهی.

ï     حفظ و افزایش حاصلخیزی خاکهای در درازمدت

ï     بهره گیری از منابع تجدید تا حد امکان.

ï     فراهم نبودن شرایطی از زندگی برای دامها که امکان بروز کلیه رفتارهای غریزی رابرای آنها فراهم سازد.

ï     جلوگیری از بروز کلیه اشکال آلودگی ناشی از عملیات مختلف کشاورزی.

ï     حفظ تنوع ژنتیکی سیستم کشاورزی و محیط اطراف، شامل حفاظت از گیاهان و زیست گاههای طبیعی.

ï     امکان کسب درآمد کافی برای زارعین وطلب رضایت آنها،ونیز ایجاد محیط کار سالم.

ï     در نظر گرفتن اثرات گسترده تر اجتماعی واکولوژیکی سیستم زراعی.

عوامل موثر برتصمیم گیری برای تبدیل مزرعه رایج به مزرعه ارگانیک:

ï     انگیزه های کشاورزی:

دلایل فنی که شامل مسائل مربوط به بهداشت دام ومسایل مربوط با حاصلخیزی خاک وفرسایش آن می باشد.

ï     انگیزه های شخصی:

بهداشت فردی که شامل مسایل بهداشتی کشاورز و خانواده آن میشود.

دلایل اقتصادی.

ï     انگیزه های مالی:

حل مسایل مالی موجود                                  

اطمینان از آینده مزرعه

صرفه جویی در هزینه ها

بازاریابی برای مازاد قیمت

ï     دغدغه های عمومی:

کیفیت مواد غذایی

حفظ محیط زیست

توسعه روستایی (پادل 2001).

پارامترهاي مرتبط باكشاورزي ارگانيك:

 

 

ï     كشاورزي ارگانيك وكودهاي دامي وبقاياي آلي

ï     كشاورزي ارگانيك وتنظيم تناوب

ï     كشاورزي ارگانيك ومديريت علفهاي هرز

ï     كشاورزي ارگانيك وميريت آفات وبيماريها

ï     كشاورزي ارگانيك وتغذيه گياهي

ï     كشاورزي ارگانيك ومديريت خاك(ساختمان خاك-فرسايش خاك-بيولوژي خاك-تغذيه خاك)

ï     كشاورزي ارگانيك وتنوع

ï  كشاورزي ارگانيك وكودهاي دامي و بقاياي آلي:

وجوددام در مزرعه (توليد كود ٬وارد شدن علوفه در تناوب )يكي ازاركان اصلي و ضروري سيستم هاي ارگانيك است. به طور كلي مزارع ارگانيك مزارع ساده و تك محصولي نيستند و سيستم هاي مختلف زراعي در كنار روشهاي مختلف دامداري به صورت مكمل يكديگر عمل مي نمايند. در سيستم هايي كه علوفه با ساير محصولات در تناوب قرار مي گيرد. دام محور اصلي تمام فعاليتهاست .

ï  کشاورزی ارگانیک وتغذیه خاک وگیاه (مدیریت تلفیقی عناصر غذایی):

نتيجه اي كه از بررسي خاك به عنوان يك موجودزنده حاصل مي شود اين است كه كوددهي نبايد به منظور رفع نيازهاي گياه باشد بلكه تغذيه موجودات زنده خاك نيز بايدمدنظرقرار گيرد به عبارتي خاك را بايدتغذيه كردواجازه دادتاخاك گياه را تغذيه نمايد ودر اين  صورت است كه روابط متعادلي بين خاك وگياه به وجود مي آيد كه ضامن سلامت وبقاياي هردو مي باشد.

 براي تغذيه خاك و گياه در كشاورزي ارگانيك بابد :

1-كاه وكلش محصول پس از برداشت به زمين برگردانده شود.

2-اختلاط كود سبز با خاك به عنوان روشي در افزايش مواد آلي خاك يا افزايش نيتروژن در نظر گرفته شود .

3-تلفات غير ضروري عناصر به وسيله چرخه هاي طبيعي و بيولوژيكي  كاهش داده شود .

4-موادآْي وعناصر غذايي كه در نتيجه برداشت محصول ازمزرعه خارج شده اند

مجددا جايگزين شوند

5- محصولاتي كه عمده عناصر غذايي خاك را تخليه مي كنند شناسايي شوند.

6- اثرات دراز مدت خاك ورزي و تناوب زراعي مورد بررسي قرار گيرد. 

7-برای حفظ مواد آلی و زندگی موجودات زنده از جمله کرم خاکی از روش های شخم حفاظتی استفاده کنید .

8-به جای اینکه بقایای محصولات زراعی را بسوزانید و یا دور بریزید آنها را به کمپوست تبدیل کنید( به بخش روشهای تهیه کمپوست سازی به وسیله کرم های خاکی مراجعه کنید)

9-هر سال حداقل 2 تا 3 تن کمپوست در هر هکتار به خاک اضافه کنید بهترین نتیجه با مصرف حدود 10 تن در هر هکتار به دست می آید.

10-هر دو تا سه سال یکبار به مزرعه کود سبز بدهید برای مثال می توانید شاخ و برگ نازک گیاه glirieida و یا سایر درختان خانواده پروانه آسا را هنگام شخم زمین زراعی به خاک اضافه کنید این عمل می تواند نیاز به کودهای شیمیایی را کاهش داده و یا از بین ببرد.

11-از شاخ و برگ گیاهان خانواده پروانه آسا به عنوان کود سبز استفاده کنید.

12-کمبودهای غذایی خاک را بر اساس آزمایش شیمیایی خاک با کردن مواد معدنی نظیر سنگ های فسفره- گچ و پیریت ترمیم کنید .

7-   به جای سعی در نابودی علف های هرز، جمعیت آن ها را بدون به کارگیری روش های شیمیایی کنترل کنید.

 

 كشاورزي ارگانيك ومديريت خاك:

 

1-حفظ ساختمان خاك

2-كنترل فرسايش خاك

3-بيولوژي خاك

4-تغذيه خاك 

راهكارهاي كشاورزي ارگانيك براي بهبودخصوصيات خاك:

 تناوبهاي متكي برمخلوطهاي علوفه اي جهت حفظ حاصل خيزي خاك.

عدم استفاده ازسموم قارچکش كرم كش وكودهاي شيميائي.

استفاده ازكودسبز.                                                                                                       

حفظ بقاياي محصولات درمزرعه بعداز برداشت.

كم كردن فشارناشي ازكاربردماشينهاي كشاورزي كه سبب فشرده شدن خاك ودرنتيجه كاهش تهويه ونفوذپذيري خاك ودرنهايت سبب فرسايش آبي مي شوند.

مدیریت تلفیقی آب و خاک:

آبیاری را به گونه ای انجام دهید که از اتلاف آب، فرسایش خاک و آبشویی مواد غذایی جلوگیری شود.

برای نیل به هدف مذکور:

 

1-  آبیاری را فقط وقتی که لازم است انجام دهید و فقط به مقدار نیاز گیاه آبیاری کنید برای این کار می توان مزرعه را به چند قسمت تقسیم کرده و هر قسمت را جداگانه آبیاری نمود.

2-   از آب اضافی دادن اجتناب کنید تا از آبشویی مواد غذایی به خارج از منطقه ریشه جلوگیری شود.

3-سطح مزرعه را هموار و صاف کنید .

4-جداره کانال های آبرسانی را سیمانی کنید تا از نشت آب و اتلاف مواد غذایی جلوگیری شود.

5-به وسیله ساختن کانال و آب انبار نسبت به ذخیره سازی آب برای استفاده در آینده اقدام کنید.

6-   با زدن شخم در امتداد خط تراز و استفاده از کاه و کلش به همراه سله شکنی می توان تبخیر از سطح خاک را کاهش داده و آب را در داخل خاک ذخیره کنید.

 

 

كشاورزي ارگانيك وبيولوژي خاك:


موجودات زنده بي شماري در خاك زندگي مي كنند كه از نظر اندازه ووظيفه اي كه بر عهده دارند متفاوت هستند روشهاي بيولوژيكي ارزيابي خاك ٬مستلزم تعيين ميزان فعاليتهاي بيولوژيكي موجودات زنده خاك به ويژه كرمهاي خاكي كه اهميت زيادي در تشكيل ساختمان خاك و مخلوط كردن موادآلي دارند مي باشد.

راهكارهاي ارگانيكي براي حفظ بيولوژي خاك:

1-عدم استفاده از كودها و سموم شيميايي .

2-استفاده از مخلوطهاي علوفه اي و خانواده بقولات در تناوبهاي زراعي.

3-جلوگيري از فشرده شدن خاك در اثر ماشين آلات كه سبب كاهش تهويه خاك مي گردد.

4-استفاده از كودهاي دامي وكود سبز در حاصلخيزي خاك .

5-حفظ بقاياي گياهي در سطح مزرعه بعداز برداشت.

مدیریت تلفیقی آفت ها و بیماری های گیاهی:

يكي ازجنبه هاي تكنولوژي كشاورزي مدرن كه عمده توجه متخصصان محيط زيست وساير  كارشناسان رابه خودجلب نموده است مصرف آفت كش ها مي باشداگرچه پس ازمشخص شدن اثر زيانباراين تركيبات عده اي از اين تركيبات خطرناك ممنوع شدندبااين حال برخي ازاينهاتا همين اواخربه كاربرده مي شدند.

معضلات ناشي ازكاربردآفت كشهاوعلف كشها:

1-ازهم گسيختگي ساختاراكوسيستم درسطوح مختلف خاك.

. وموجودات ميكروبي آن تاحيوانات عالي

2-تجمع بقاياي آفت كشهادرموادغذائي وافزايش انواع حساسيتهادراثر

آن درانسان.

3-آلوده كردن محيط زيست .

4-از بين رفتن شكارچيان طبيعي.

5-ازبين رفتن گياهان ميزبان براي شكارچيان طبيعي.

6-برخي از علف كشهامستقيمابا افزايش معضل آفات در ارتباطندبعنوان مثال ماده موثر درعلف كش ديالات سبب افزايش شيوع نماتددرچغندرقندمي شود.

 

در کشاورزی ارگانیک به جای استفاده از سموم شیمیایی برای نابودی کامل آفت ها ، با استفاده از روش های مختلف و عملیات گوناگون ، جمعیت آن ها را کنترل می نمایند( به نحوی که خسارت آنها به زیر سطح زیان اقتصادی کاهش یابد

 این عملیات عبارت اند از:

1-   بعد از برداشت  محصول خاک را زیر و رو کنید تا آفات آشکار شوند.

2-   جوی ها و علف هایی را که پناهگاه آفت ها می باشند تمیز کنید.

3-   از رقم های محصولات مقاوم به آفت ها استفاده کنید .

4--   گیاهان زراعی را در زمان مناسب کشت کنید .

5-   از بذرهای سالم استفاده کنید.

6-   تراکم بوته را در هر هکتار افزایش دهید تا چنانچه تعدادی از گیاهان به وسیله آفت ها و بیماری های خاکزی از بین رفتند به جمعیت ایده آل گیاهان لطمه ای وارد نشود.

7-   توده های تخم آفت ها و لارو gregarious ، کرم برگخوار و سوسک های بالغ را با دست جمع اوری نموده و نابود کنید.

8-   از تله های توری استفاده کنید.

9-   از چسب های مخصوص روی تنه درختان میوه استفاده کنید تا آفت ها نتوانند از آنها بالا روند.

10-  از حشرات شکارچی و پارازیت و همچنین عوامل کنترل کننده بیولوژیکی مانند Bacilus Thurigensis استفاده کنید.

11-  در صورت نیاز سعی کنید فقط در آفت کش های گیاهی چرخش ، محصولات Karanj معروف به rotenone و پیتروم استفاده کنید.

كشاورزي ارگانيك وتناوب:

نتاوب اساس كشاورزي در گذشته بوده است ازهمان هنگام كه بشربه دليل فشارهاي ناشي از افزايش جمعيت در محلي ساكن شدواقدام به كشاورزي درهمان محل وبدنبال آن كشاورزي دوره اي نمودتناوب راتجربه كرد

دلايل كم اهميت شدن تناوب درسالهاي اخير:

1- پيشرفتهاي تكنولوژي دراموركشاورزی.

2-گسترش سموم كنترل علفهاي هرز-آفات وبيماريها.

3-سهولت دسترسي به كودهاي شيميائي.

دلايل لزوم كاربرد تناوب :

تنشهايي كه درگذشته ازطريق كاربردتناوبهابرطرف ميشدند امروزه ازطريق كاربرداين موادرفع مي شوندواين روش نتايج نامطلوب كوتاه مدت وبلندمدت رادركشاورزي ومحيط زيست به بارآورده است كه شامل مواردزيراست:

-بروزعلفهاي هرز جديد

-افزايش مقاومت علفهاي هرزوآفات و بيماريهاربرابرموادشيميائي

-بروزبيماريهاي جديد

-شيوع علفهاي هرز-آفات وبيماريهادرمناطقي كه قبلاعاري بوده اند

اهميت تناوب:

1-حاصلخيزي خاك ورفع خستگي زمين

2-كنترل علفهاي هرز

3-كنترل آفات وبيماريها

4-افزيش تنوع ازطريق كشت مخلوط

كشاورزي ارگانيك وعلفهاي هرز:

علفهاي هرزازديربازبعنوان رقيب ودشمن گياهان زراعي درجهت كاهش توليدآنهامطرح بوده اند.نظريه مبارزه با علفهاي هرزوازبين بردن كامل آنهاتوصيه نمي شودزيرا:

1-ازبين بردن كامل آنهاسبب حمله آفات  بيماريهاوعلفهاي هرزبه گياهان زراعي مي شود

2-برخي ازعلفهاي هرزاستفاده ژنتيكي دارند

3-علفهاي هرزشرايط مناسبي رابراي فعاليت حشرات مفيدفراهم مي كنند

خصوصيات علفهاي هرز:

1-قدرت رقابت بالا

2-رشدسريع وتوليدبذرزيادوتكثيربوسيله اندامهاي رويشي

3-تنوع ژنتيكي

4-ساختمان ويژه بذرآنها

5-زندگي مسالمت آميزدركنارهم

6-مقاومت درمقابل افات وامراض

7-جوانه زني فصلي

با توجه به خصوصيات خاصب كه علفهاي هرزدارنددريك سيستم ارگانيك كشاورزبايدچگونگي برخوردباعلفهاي وزندگي ر كنار آنهارايادبگيردكه اين امرمستلزم داشتن اطلاعات كافي درزمينه علفهاي هرز-دليل وجودآنها-چگونگي تاثيرعمليات زراعي برروي آنهاوهمچنين منافع حاصل ازوجودآنهاميباشد.

 

مزایای کشاورزی ارگانیک برای محیط زیست:

پایداری در مدت زمان طولانی

•        خیلی از تغییرات در محیط زیست در دراز مدت اتفاق می افتد . در کشاورزی ارگانیک چون مطابق اکوسیستم رفتار می شود اثر مخربی برای محیط زیست ندارد.       در مورد خاک نیز در کشاورزی ارگانیک از کمترین شخم، کودهای بیولوژیکی، تناوب کشت مناسب، گیاهان پوششی و ...استفاده می شود.

همچنین با بهبود جانوارن مفید خاک و تخیمر مواد آلی ، بافت خاک بهبود یافته و باروری خاک افزایش می یابد و میزان مواد مغذی بیشتری به خاک داده می شود.به همین دلیل فرسایش خاک کم گردیده و تنوع زیستی خاک افزایش می یابد.

در بسیاری از مناطق کشاورزی ، آب به دلیل مصرف بی رویه کود و سموم آلوده گردیده است و به دلیل اینکه در کشاورزی ارگانیک از این مواد کمتر استفاده می گردد به همین دلیل آب نیز آلوده نمی گردد.       برای باروری خاک در کشاورزی ارگانیک از کمپوست ، کودهای حیوانی و کودهای آلی نیز استفاده می گردد.

برای تولید کودهای شیمیایی باید از منابع تجدید نشدنی مانند نفت استفاده کرد و چون در کشاورزی ارگانیک از این مواد استفاده نمی گردد پس از آلودگی هوا نیز کمتر است .همچنین کشاورزی ارگانیک از اثرات گلخانه ای می کاهد . زیرا خیلی از فعالیت های انجام شده در کشاورزی ارگانیک مانند حداقل شخم ، استفاده از گیاهان تثبیت کننده نیتروژن ف بازگرداندن ضایعات کشاورزی به خاک، استفاده از گیاهان پوششی باعث افزایش بازگشت کربن به خاک گشته و حفظ و ذخیره سازی کربن را باعث می گردد.کشاورزان ارگانیک هم نگهبان تنوع زیستی هستند و هم استفاده کننده از تنوع زیستی. مثلاً استفاده از بذور بومی که مقاومت بیشتری نسبت به بیماریها و شرایط بد محیطی دارند.      در سطوح بالا ترکیب گیاهان و حیوانات باعث بهینه سازی مصرف انرژی و بازیافت چرخه مواد می گردد.

   در سطوح اکوسیستم حفظ منابع طبیعی در اطراف کشاورزی ارگانیک و فقدان مواد شیمیایی باعث حفظ حیات وحش می گردد. همچنین آیش گذاری زمین باعث عدم فرسایش خاک در تنوع زیستی می گردد.        استفاده از فرآورده های اصلاح شده ژنتیکی در کشاورزی ارگانیک جایز نیست. زیرا اثرات فرآورده های اصلاح شده ژنتیکی هنوز به خوبی شناخته نشده اند.

• کشاورزی ارگانیک هدفش تشویق و توسعه تنوع زیستی است و گواهی های تایید ارگانیک این مسأله را نیز در نظر دارند .

جمع‌بندی:

کشاورزی ارگانیک سیستمی است که در صورتیکه از طرف مردم و دولت و نهاده های غیر دولتی به آن تو جه شود می‌تواند منجر به حفاظت و حاصلخیزی خاک در بلند مدت سلامت و تولید بالای محصولات گیاهی و دامی، بالابردن کیفیت و اهمیت غذایی، اثرات مثبت اجتماعی، بازار مناسب و صرفة اقتصادی گردد.

منابع:

1-والاس. جی-اصول کشاورزی زیستی-1384-ترجمه ع.کوچکی ،ا.غلامی، ع.مهدوی و لیلا تبریزی-دانشگاه فردوسی مشهد

2- http://www.sciencedaily.com/releases/2007/10/071006082528.htm

3--   کشاورزی پایدار، ترجمه دکتر عوض کوچکی، مهندس جواد خلقانی، تألیف: چارلز. ا. فرانسیس کورنلیا، باتلر فلورا لاری. د . کینگ