كشاورزي نوين

جلال قادری و محمد جعفر ملکوتی

چکیده

این آزمایش برای تعیین اثر روش های مختلف کاربرد سولفات منیزیم و عناصر غذائی کم مصرف برعملکرد گندم آبی و تعیین بهترین روش و زمان کاربرد کودهای حاوی این عناصر در سال زراعی 77-1376 در ایستگاه تحقیقاتی « ماهیدشت» واقع در استان کرمانشاه انجام گرفت و شامل چهار روش کوددهی: 1) خاکی ؛ 2) محلول پاشی 3) خاک + محلول پاشی و 4) بذر+ محلول پاشی  وبا پنج تیمار کودی: 1) ازت،فسفرو پتاسیم ؛ 2) تیمار اول+ منیزیم؛ 3) تیمار اول+ روی ، منگنز و مس؛ 4) تیمارسوم+ آهن وبُر؛ 5) تیمارچهارم + منیزیم و با سه تکرار درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی بود.

حداکثر عملکرد با تیمارکودی پنجم و با استفاده از روش خاکی به دست آمد و میانگین افزایش عملکرد نسبت به شاهد با روش های مختلف 20 درصد بود و بین آنها در سطح 5 درصد اختلاف معنی داری وجود داشت.حداکثر در پروتئین دانه توسط تیمار کودی سوم با روش توأم خاک+ محلول پاشی بدست آمد که از 6/10 به 14 درصد افزایش یافت. با استفاده از روش ها مختلف میانگین غلظت آهن تا 16 درصد، روی تا 78درصد، مس تا 7/23 درصد، بُر تا 39 درصد ، منگنز تا 14 درصد و منیزیم 6/18 درصد در دانه گندم نسبت به شاهد افزایش یافتند. اثر کاربرد سولفات منیزیم با روش های مختلف در افزایش عملکرد درحد اثر عناصر کم مصرف بود ومیانگین افزایش عملکرد دانه گندم آبی با روش های مختلف 567 کیلوگرم در هکتار برآورد گردید. با توجه به نتایج این تحقیق برای افزایش عملکرد ، مصرف خاکی موثرترین و اقتصادی ترین روش بود. در صورتی که علاوه برافزایش عملکرد، غلظت بالای منیزیم و عناصر غذائی کم مصرف در دانه گندم مورد نظر باشد که ازنظر تامین سلامتی برای انسان و دام بسیار حائز اهمیت است، روش توام خاک و محلول پاشیس پیشنهاد می گردد. همچنین با توجه به اثرات متضاد بین پتاسیم و منیزیم ، انجام تحقیقاتی در این زمینه به منظور تعیین نسبت مناسب این عناصر و در نهایت کاربرد سولفات منیزیم در خاک های آهکی کشور توصیه می شود

عنوان پروژه/ طرح:

آزمایش ومقایسه اثرچندقارچ کش جدید علیه بیماری سیاهک پنهان معمولی گندم به طریقه ضدعفونی بذر

اهمیت ، ضرورت ، اهداف و روش تحقیق:

سیاهکهای غلات از مخربترین عوامل بیماریزای گیاهی بوده وهمه ساله خسارت قابل توجهی را به بار می آورند. سیاهک پنهان معمولی گندم با عامل Tilletia  Laevis بیشترین پراکنش را درکشور دارد، که می توان با ضدعفونی بذر با سموم مؤثر آن را به راحتی کنترل نمود. دراجرای این طرح سموم راکسیل 2درصد دی ارس، رئال 25 دی اس از نظرکنترل بیماری سیاهک پنهان معمولی گندم با عامل Tilletia  Laevis بطریقه ضدعفونی بذر بررسی و با قارچکشهای دیوی دند 3درصد دی اس،و سومی ایت 2درصد پودر و تابل مقایسه گردیدند.

برای اجرای طرح، گندم حساس قبل از ضدعفونی با سموم مورد نظر با اسپور سیاهک پنهان معمولی آلوده و سپس در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 9 تیمار و4 تکرار به مورد اجرا گذاشته شد . پس از رسیدن خوشه ها برداشت و درصد آلودگی درهریک از تیمارها تعیین ومحاسبات آماری به عمل آمد. گروهبندی تیمارها به روش دانکن انجام شد.

نتایج:

به طور کلی نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد که سموم راکسیل با دز 5/1 در هزارو رئال با ذر 2در هزار می توانند بیماری سیاهک پنهان معمولی گندم را کنترل نمایند وازنظر آماری با سموم استاندارد 2Sumi -8 درصد پودر وتابل و Dividend 3درصد دی اس در اکثر موارد درگروه مشابه قرار می گیرند. اما آنچه مسلم است درانتخاب سم موارد متعددی از جمله مسئله اقتصادی وزیست محیطی باید لحاظ شوند. علاوه براین توانایی قارچ کشها درکنترل سایر بیماریهای رایج گندم هرمنطقه نیز باید مدنظر قرار گیرد.

توصیه های فنی وترویجی به بخش اجرا:

به منظور جلوگیری از خسارت سیاهک پنهان معمولی گندم تهیه بذر از مزارع سالم یا ضدعفونی دقیق بذر با سموم مؤثر با دزهای توصیه شده ، قبل از کشت لازم وضروری است.

نام هماهنگ کننده/ مجری مسئول / مجری:

طاهره پورمنصوری

عنوان پروژه /طرح: بررسی اثرات فواصل خطوط وتراکم بوته برعملکرد کمی وکیفی گندم پیشرفته نان رقم شیراز

اهمیت ، ضرورت ، اهداف و روش تحقیق:

بطورکلی عملکرد محصول تابع عوامل پس از کاشت تا زمان برداشت محصول است درحالیکه مدیریت مزرعه پیش از کاشت شروع شده ، با اعمال روش های مدیریت مزرعه تنها درصورتی می توان انتظار کسب عملکرد های بالا و درحد پتانسیل عملکرد ارقام پیشرفته گندم را داشت که از طریق تغییر درعوامل مختلف ازجمله فواصل خطوط کشت وتعیین تراکم بذرمناسب آن ( الگوی کشت مناسب ) شرایط مناسبی را برای رشد ونمو گیاه فراهم آورده بطوریکه از همان ابتدای کاشت بذر درخاک با شروع تفاوت ایجاد شده در الگوی کشت وحرکت به سمت مراحل پیشرفته تر رشد ونمو گیاه تفاوت تولید درشرایط مختلف تعریف شده را ملاحظه نمود.آزمایش با استفاده از طرح آماری کرتهای نواری ( Split Plot   ) با طرح پایه بلوکهای تصادفی و 3تکرار درمزرعه تحقیقاتی چهارصد هکتاری طی دوسال زراعی 79-78 و80-79 برروی گندم نان لاین امیدبخش 10-75-M ( رقم شیراز ) اجرا شد. دراین تحقیق فواصل خطوط کشت درسطوح 12, 5، 15, 5، 18, 5 سانتی متر وتراکم بذر در سطوح 310،320، 330، 340 ، 350 ، 360 ، 370 دانه درمترمربع به اجرا درآمد.

نتایج:

برپایه نتایج بدست آمده مناسب ترین تیماری جهت کسب حداکثر عملکرد دانه فاصله خطوط12, 5سانتی متر وتراکم بذر 320 دانه درمترمربع بوده ولی با توجه به نتایج فوق درصورت کاشت بذر درفواصل خطوط بیشتر تا  18, 5سانتی متر تراکم بذر بایستی حتی به بیش از 370 دانه درمترمربع افزایش یابد.

توصیه های فنی وترویجی به بخش اجرا:

با توجه به اینکه میزان مصرف بذر درایران به مراتب نسبت به سایرکشورها بیشتر است ، با تعیین دقیق نیازهای زراعی رقم مذکور نظیرفاصله خطوط وتراکم می توان درافزایش محصول همچنین کاهش میزان بذر مصرفی کشور اقدام نمود. بطورکلی بنظر می رسد برای نیل به پتانسیل عملکرد ارقام گندم بررسی دقیق تر برروی الگوی کشت وتعیین روند تغییرات صفات مختلف مربوط به عملکرد دانه واجزای آن الزامی بوده تا از این طریق شرایط بهینه برای تولید ماه خشک درگیاه فراهم شود. بنابراین بررسی های دقیقتر درجهت کاهش فاصله خطوط کشت ورفتار گیاه درمقادیر مختلف بذر مصرفی برای رسیدن به پتانسیل عملکرد و رفع موانع مربوط به الگوی کاشت ازاهمیت بسزایی برخوردار است.